Door Norma Jongkind
Auto-immuunziekten zijn een complex en vaak een frustrerend gezondheidsprobleem. Ze vormen een groep van meer dan 80 chronische en vaak zeer invaliderende ziekten, waarbij het immuunsysteem ‘vriend en vijand’ niet meer kan onderscheiden en daardoor het eigen lichaam aanvalt. Helaas zien we in de afgelopen jaren een flinke stijging van auto-immuunproblematiek. Men schat dat in de westerse wereld de totale prevalentie van auto-immuunziekten ongeveer 8% is en dus toeneemt. Auto-immuunziekten komen meer voor bij vrouwen dan bij mannen en kunnen leiden tot een breed scala aan symptomen, afhankelijk van welke organen of weefsels worden getroffen. Bekende auto-immuunziektes zijn reumatoïde artritis, lupus, multiple sclerose, en de ziekte van Crohn.
Vanuit de reguliere geneeskunde worden deze aandoeningen vaak symptomatisch behandeld met ontstekingsremmers en immunosuppressiva. Orthomoleculaire geneeskunde biedt echter een andere, diepgaander aanpak die zich richt op het onderliggende evenwicht van voedingsstoffen en de optimalisatie van de lichaamsprocessen. In dit artikel nemen we je mee in de recente ontwikkelingen op dit gebied.
Oorzaken van auto-immuunziekten volgens de orthomoleculaire visie
Vanuit de orthomoleculaire geneeskunde worden verschillende factoren aangewezen als mogelijke oorzaken of triggers van auto-immuunziekten. Hoewel genetische aanleg een rol kan spelen, is het belangrijk aandacht te hebben voor omgevingsfactoren die het immuunsysteem kunnen verstoren:
- Voedingsstoffentekorten: Essentiële voedingsstoffen zoals vitamine D, omega-3 vetzuren, selenium en zink spelen een belangrijke rol in de regulatie van het immuunsysteem. Tekorten aan deze stoffen kunnen leiden tot een overactief immuunsysteem dat eigen weefsels aanvalt.
- Verstoorde darmflora: Een gezond darmmicrobioom is cruciaal voor een goed functionerend immuunsysteem. Een disbalans in de darmflora kan leiden tot een verhoogde doorlaatbaarheid van de darmwand (leaky gut), waardoor stoffen in de bloedbaan terechtkomen die een immuunreactie kunnen uitlokken. Uit recent onderzoek zien we dat bepaalde pathogenen (‘beestjes’) specifieke triggers kunnen zijn voor activatie van bepaalde immuunstoffen (cytokines). Deze immuunstoffen, wanneer niet gereguleerd, activeren een bepaald immuuncomponent waardoor specifieke auto-immuunziektes kunnen ontstaan. We zien bijvoorbeeld dat parasieten/wormen tot intoleranties, allergieën en astma kunnen leiden en bepaalde bacteriën en virussen auto-immuunziektes gericht op specifieke organen tot gevolg kan hebben.
- Chronische stress: Langdurige stress heeft een directe impact op de hormoonhuishouding en kan leiden tot ontstekingsreacties in het lichaam. Cortisol, een belangrijk stresshormoon, kan het immuunsysteem ontregelen en bijdragen aan de ontwikkeling van auto-immuunziekten.
- Toxines en zware metalen: Blootstelling aan toxische stoffen zoals pesticiden, zware metalen (bijvoorbeeld kwik en lood), en andere milieuvervuilende stoffen kan het immuunsysteem onder druk zetten en de kans op auto-immuunziektes vergroten.
De orthomoleculaire aanpak van auto-immuunziekten
Orthomoleculaire therapie bij auto-immuunziekten richt zich op het herstellen van de balans in het immuunsysteem door middel van voeding, supplementen en leefstijlinterventies. Daarbij is het van belang goed in kaart te brengen wat de eventuele oorzaken kunnen zijn. Om deze mogelijke oorzaken in kaart te brengen, maken we bij Your Health Coach gebruik van laboratoriumonderzoek, waaronder:
- haarmineraalanalyse, om zo een goede indruk te krijgen van de belasting van toxines en mineraalstatus,
- darmscreening, om zo de darmflora en doorlaatbaarheid van de darm in kaart te brengen,
- laboratoriumdiagnostische differentiatie van de lymfocytensubpopulatie via bloedonderzoek om eventuele bacteriële en virale triggers aan te tonen,
- hormoondiagnostiek om zo de hormoonstatus in kaart te brengen.
Vanuit daar passen we de voor de persoon passende strategieën toe om het immuunsysteem weer te reguleren. Enkele mogelijke strategieën zijn:
- Optimalisatie van voedingsstoffen: Het aanvullen van eventuele tekorten aan belangrijke vitamines en mineralen is een belangrijke stap. Zo speelt vitamine D een cruciale rol in de regulatie van het immuunsysteem. Lage vitamine D-waarden zijn in verband gebracht met een verhoogd risico op auto-immuunziektes. Ook omega-3 vetzuren (zoals die uit visolie) zijn belangrijk voor het verminderen van ontstekingen.
- Darmgezondheid herstellen: Omdat een gezonde darmflora essentieel is voor een evenwichtig immuunsysteem, ligt de nadruk vaak op het herstellen van de darmgezondheid. Hierbij is het van essentieel belang een goed ontlastingsonderzoek te doen, zodat exact bekeken kan worden waar de darmgezondheid ondersteuning nodig heeft. Vervolgens kan op basis van de resultaten een goede darmtherapie worden opgemaakt, waarbij vaak gebruik wordt gemaakt van specifieke probiotische stammen, prebiotica en een dieet dat de darmen ondersteunt. Vermijden van voedingsmiddelen die de darmwand kunnen irriteren, zoals gluten, zuivel of suiker, is ook onderdeel van de aanpak.
- Ontstekingsremmende voeding: Orthomoleculaire geneeskunde benadrukt het belang van een ontstekingsremmend dieet. Dit betekent het vermijden van bewerkte voedingsmiddelen, suiker en geraffineerde koolhydraten, terwijl de nadruk wordt gelegd op voedingsmiddelen die rijk zijn aan antioxidanten, vezels en gezonde vetten. Groenten, fruit, noten, zaden en vette vis zijn vaak belangrijke componenten. Er zijn tenslotte een tal van kruiden die ook immuunregulerend werken zoals curcumine, saffraan, groene thee en berberine.
- Detoxificatie: Voor mensen die blootgesteld zijn aan toxische stoffen, kan ontgifting een belangrijk onderdeel zijn van de behandeling. Dit kan door middel van suppletie, zoals met glutathion, chlorella, spirulina en/of alfa-liponzuur, die de natuurlijke ontgiftingsprocessen van het lichaam ondersteunen. Het vermijden van verdere blootstelling aan schadelijke stoffen is hierbij essentieel.
- Stressmanagement: Omdat stress een belangrijke trigger is voor auto-immuunziekten, worden technieken zoals meditatie, yoga, ademhalingsoefeningen en voldoende slaap vaak aanbevolen om het lichaam te helpen in balans te blijven.
De voordelen van een orthomoleculaire benadering
Een van de grootste voordelen van de orthomoleculaire geneeskunde is dat deze zich richt op de wortel van het probleem, in plaats van enkel de symptomen te bestrijden. Door het lichaam te voorzien van de juiste bouwstenen, kan het zijn eigen herstelmechanismen optimaliseren. Dit biedt een holistische benadering waarbij de patiënt centraal staat, en niet enkel de ziekte.
Daarnaast is deze aanpak vaak minder belastend voor het lichaam dan het langdurig gebruik van medicatie zoals immunosuppressiva, die bijwerkingen kunnen hebben en het risico op infecties kunnen verhogen. Orthomoleculaire therapie kan in sommige gevallen ook naast reguliere behandelingen worden ingezet, waardoor de patiënt minder afhankelijk wordt van zware medicatie.
Conclusie
Auto-immuunziekten zijn complexe aandoeningen die volgens de orthomoleculaire geneeskunde kunnen worden aangepakt door een focus op voedingsstoffen, darmgezondheid, en leefstijl. Het herstellen van een gezonde balans in het immuunsysteem kan voor veel mensen leiden tot minder klachten en soms zelfs tot een langdurige remissie van de ziekte. Hoewel deze benadering niet voor iedereen de oplossing zal zijn, biedt het een hoopvol alternatief en aanvulling voor mensen die op zoek zijn naar natuurlijke manieren om hun gezondheid te ondersteunen.