Alles over VET!
Door: Emmy Valewink
Waarom is vet essentieel voor je gezondheid?
Met dit artikel willen we je meer inzicht geven in wat vetzuren zijn, gezonde vetten en het verband met vasten en ‘keto’ voeding.
Wat zijn vetzuren?
Vetzuren zijn lange ketens van koolstof- en waterstofatomen die een belangrijke rol spelen in de voeding en biologie. Ze zijn de bouwstenen van vetten en oliën en spelen een cruciale rol in energievoorziening en celstructuur. Vetzuren kunnen worden ingedeeld in verschillende categorieën op basis van hun chemische structuur en eigenschappen.
Indeling vetzuren:
Verzadigde vetzuren:
Deze vetzuren hebben geen dubbele bindingen tussen de koolstofatomen, wat betekent dat ze volledig verzadigd zijn met waterstofatomen.
Ze zijn vaak vast bij kamertemperatuur.
Voorbeelden: palmitinezuur en stearinezuur.
Verzadigde vetten worden vaak geassocieerd met dierlijke producten en sommige tropische oliën.
Onverzadigde vetzuren:
Deze vetzuren hebben een of meer dubbele bindingen tussen de koolstofatomen.
Ze zijn meestal vloeibaar bij kamertemperatuur.
De ‘goede vetten’: bijna alle onverzadigde vetten hebben een positief effect op de gezondheid, mits ze onbewerkt zijn!
Onderdelen van onverzadigde vetzuren:
Enkelvoudig onverzadigde vetzuren: Hebben één dubbele binding, ook wel omega- 9 genoemd. Voorbeeld: oliezuur (in olijfolie, noten, avocado’s). Ze helpen het cholesterolniveau te verbeteren en het risico op hartziekten te verlagen.
Meervoudig onverzadigde vetzuren: Hebben twee of meer dubbele bindingen. Voorbeelden: omega-3 (bv walnoten, lijnzaad, vette vis) en omega-6 (noten, pinda, mais, soja). Belangrijk is dat de verhouding juist is, liefst 1:2. Omdat voeding meer omega-6 bevat, raden we altijd extra omega-3 aan uit suppletie.
Omega-3: bijzonder belangrijk voor de hersen- en hartfunctie en het verminderen van ontstekingen.
Korte keten vetzuren (KKV):
Deze hebben doorgaans minder dan zes koolstofatomen en worden voornamelijk geproduceerd in de darmen door de fermentatie van vezels.
De meest voorkomende KKV's zijn azijnzuur (C2), propionzuur (C3) en boterzuur (C4). Ze ontstaan voornamelijk tijdens de fermentatie van vezels door darmbacteriën in de dikke darm. Deze vetzuren spelen een cruciale rol in de gezondheid van het spijsverteringsstelsel en hebben verschillende voordelen voor het lichaam.
Energiebron: KKV's dienen als een belangrijke energiebron voor de celmembranen van de darmwand en helpen bij het onderhouden van de darmgezondheid.
Ontstekingsremmende Eigenschappen: KKV's hebben ontstekingsremmende effecten, wat kan helpen bij het verminderen van ontstekingsziekten ‘leaky gut’, colitis en andere darmgerelateerde aandoeningen.
Regulatie van de Metabolisme: Deze vetzuren kunnen de insulinegevoeligheid verbeteren en een rol spelen in de regulatie van het lichaamsgewicht.
Verbetering van de Darmgezondheid: KKV's bevorderen de groei van nuttige darmbacteriën en verminderen de groei van pathogene bacteriën.
Korte keten vetzuren komen vooral voor in voedingsmiddelen die rijk zijn aan vezels en deze producten stimuleren vervolgens de fermentatie van vezels in de dikke darm en productie van KKV’s in de darm:
Gefermenteerde voedingsmiddelen zoals yoghurt, kefir, kimchi en zuurkool.
Vezelrijke groenten zoals broccoli, spruitjes, en wortelen.
Peulvruchten
Granen
Noten en zaden
Deze vezelrijke producten zijn vaak ook bronnen van goede vetten zoals bv noten, zaden, pitten, avocado’s en olijven!
Conclusie
Korte keten vetzuren en goede vetten zijn belangrijke componenten van een gezond dieet. Door te kiezen voor vezelrijke voedingsmiddelen en gezonde vetten, kunnen we onze spijsvertering ondersteunen, ontstekingen verminderen en ons risico op chronische ziekten verlagen.
Laat nu jouw vetzuren balans testen via ons, we bieden 2 onderzoeken m.b.t. 'vetzuren':
Vetzurenprofiel darm waarin de korteketenvetzuren in de darmen worden bepaald: azijnzuur, propionzuur en boterzuur.
Vetzurenprofiel cardiovasculair: Omega-3, Omega-6, verzadigde, eenvoudig en meervoudig verzadigde vetzuren.
Vasten en/of ‘keto’ voeding heeft beiden invloed op de productie en het metabolisme van korte keten vetzuren (KKV's) in het lichaam. Hier zijn enkele manieren waarop vasten dit kan beïnvloeden:
Gezondere en meer divers darm microbioom
Verhoogde vetverbranding
Verbetering van het metabolisme
Vermindering van ontstekingen
Gewichtsverlies doordat het de insulineproductie verlaagt en de vetverbranding bevordert.
Bloedsuikerspiegel is stabieler: Voor mensen met diabetes type 2 kan een koolhydraatarm dieet helpen om de bloedsuikerspiegel beter te reguleren. Het vermindert schommelingen in de bloedsuikerspiegel.
Verhoogde energie: een stabielere energievoorziening gedurende de dag, omdat vetten als brandstof langduriger energie bieden in tegenstelling tot koolhydraten.
Mentale helderheid: Sommige mensen melden verbeterde concentratie en mentale helderheid wanneer ze op een keto-dieet zijn door de constante energie uit ketonen.
Het doel van een keto-dieet maar ook van wandel- of sportvasten is om het lichaam in een staat van ketose te brengen, waarbij het lichaam vetten in plaats van koolhydraten als primaire energiebron gebruikt.
Wij geven jouw graag persoonlijk advies welke manier van vasten bij jouw doelstelling past!