Door Norma Jongkind

Inleiding

Wist je dat je mond niet alleen een plek is om voedsel te proeven en verteren, maar ook een belangrijke rol speelt in je algehele gezondheid? In je mond leeft namelijk een enorm aantal bacteriën, virussen en andere micro-organismen die samen het mondmicrobioom vormen. Dit mondmicrobioom is essentieel voor een gezonde mond, maar ook voor je algehele welzijn. In dit artikel gaan we in op wat het mondmicrobioom precies is, hoe het in verband staat met je darmmicrobioom, en wat je kunt doen om het gezond te houden.

Wat is het mondmicrobioom?

Het mondmicrobioom is de gemeenschap van micro-organismen die in je mond leeft. Dit microbioom bevat niet alleen bacteriën, maar ook virussen, schimmels en andere microben. Een gezond mondmicrobioom bestaat uit een evenwichtige mix van deze micro-organismen, die samenwerken om je mond te beschermen tegen ziektes zoals tandbederf (cariës) en ontstekingen in het tandvlees (parodontitis).

Wanneer dit evenwicht verstoord raakt, wat we dysbiose noemen, kunnen schadelijke bacteriën de overhand krijgen, wat kan leiden tot mondproblemen. Dit is niet alleen vervelend voor je mondgezondheid, maar kan ook invloed hebben op je algehele gezondheid. Sterker nog, er is steeds meer bewijs dat een ongezond mondmicrobioom kan bijdragen aan ziektes zoals hart- en vaatziekten en diabetes.

Je mond en je darmen hebben veel meer met elkaar gemeen dan je zou denken. Ze zijn beide gevuld met micro-organismen die essentieel zijn voor je gezondheid, en recent onderzoek toont aan dat de gezondheid van je mond direct verband houdt met de gezondheid van je darmen.

Wanneer het darmmicrobioom uit balans raakt, bijvoorbeeld door een slechte voeding, stress of het gebruik van antibiotica, kan dit ook invloed hebben op het mondmicrobioom. Dit kan leiden tot ontstekingen en infecties in de mond. Het is dus belangrijk om zowel het mond- als het darmmicrobioom gezond te houden, omdat ze elkaar wederzijds beïnvloeden.

Wat kun je doen om een gezond mondmicrobioom te ondersteunen?

Er zijn verschillende manieren om je mondmicrobioom gezond te houden. Orthomoleculaire geneeskunde richt zich op het ondersteunen van het lichaam met de juiste voedingsstoffen, en dat geldt ook voor het mondmicrobioom. Hier zijn enkele wetenschappelijk onderbouwde tips:

1. Gezonde Voeding: Rijk aan polyfenolen en vezels 

Polyfenolen zijn krachtige stoffen die vooral in groenten, fruit, thee en noten zitten. Ze hebben ontstekingsremmende eigenschappen en helpen om de groei van schadelijke bacteriën in je mond te beperken. Specifieke voedingsmiddelen zoals bessen, druiven, olijfolie en groene thee kunnen je mondmicrobioom helpen in balans te blijven. Een dieet rijk aan polyfenolen kan dus bijdragen aan een gezondere mondflora. Vezels zijn daarnaast ook geweldig voor je tanden en tandvlees, omdat ze helpen bij het reinigen van je tanden en het stimuleren van de speekselproductie. Vezelrijke groenten en fruit zoals wortels, appels en selderij fungeren als natuurlijke tandenborstels, die voedselresten helpen verwijderen.

2. Probiotica voor een sterk microbioom

Probiotica zijn ‘goede’ bacteriën die een positief effect hebben op je gezondheid. Ze kunnen ook helpen bij het herstellen van een verstoord mondmicrobioom. Bepaalde bacteriën, zoals Lactobacillus en Bifidobacterium, kunnen de balans in je mond verbeteren en helpen bij het voorkomen van overgroei van 'slechte' bacteriën en daardoor tandvleesontstekingen en tandbederf. Probiotische supplementen of gefermenteerde voedingsmiddelen zoals kefir en zuurkool kunnen bijdragen aan een gezonder mondmicrobioom. We raden aan een probioticum altijd een minuut door de mond te laten gaan, alvorens het door te slikken, voor een optimale verzorging van de mondflora. 

3. Beperk suikerinname

Suiker is een belangrijke voedingsbron voor de slechte bacteriën in je mond. Wanneer je veel suiker eet, kunnen deze bacteriën zich sneller vermeerderen en tandbederf veroorzaken. Suiker bevordert dus de dysbiose, niet alleen in de darmen, maar dus ook in de mond. Het beperken van de suikerinname is dus niet alleen goed voor je gewicht, maar ook voor je mondgezondheid. Als je toch iets zoets eet, probeer dan meteen daarna water te drinken of je mond te spoelen om het zuur te neutraliseren.

4. Zorg voor goede mondhygiëne

Een goede mondhygiëne is essentieel voor het behoud van een gezond mondmicrobioom. Uiteraard is het belangrijk om eens per jaar naar de tandarts te gaan voor controle en reiniging en onze tanden te poetsen met een gezonde tandpasta. Maar ook het gebruik van een zachte tandenborstel en het vermijden van agressieve mondspoelingen die de natuurlijke balans van bacteriën kunnen verstoren, kunnen onze mondgezondheid bevorderen. Er zijn verschillende natuurlijke middelen die je kunt gebruiken om je mond te spoelen:

• Kokosolie (oil pulling): Oil pulling is een oude Ayurvedische methode waarbij je een eetlepel kokosolie in je mond doet en het gedurende 10-15 minuten rond je tanden en tandvlees beweegt. Dit helpt om bacteriën en gifstoffen uit je mond te verwijderen. Kokosolie heeft antibacteriële eigenschappen die kunnen helpen bij het voorkomen van tandbederf en ontstekingen.
• Zoutwater: Een mondspoeling met zoutwater (ongeveer een halve theelepel zout in een glas warm water) kan helpen ontstekingen in het tandvlees te verminderen, infecties te bestrijden en de mond te kalmeren. Het is een eenvoudige, natuurlijke manier om je mond te ontsmetten en bacteriën te doden.
• Pepermuntolie: Pepermuntolie heeft verfrissende en antibacteriële eigenschappen. Het kan helpen bij het bestrijden van slechte adem en het kalmeren van geïrriteerd tandvlees. Je kunt een paar druppels pepermuntolie toevoegen aan water om een natuurlijke mondspoeling te maken.

       5. Hydratatie

Voldoende water drinken is essentieel voor een gezonde mond. Speeksel is een natuurlijke verdediging tegen bacteriën, en het helpt om voedseldeeltjes en zuren uit je mond te spoelen. Water houdt je mond ook gehydrateerd, waardoor je een droge mond en de daaruit voortvloeiende bacteriegroei voorkomt.   

        6. Vermijd schadelijke gewoonten

Er zijn enkele gewoonten die schadelijk kunnen zijn voor je mondgezondheid, en het vermijden ervan kan helpen om je mond in een gezonde staat te houden:

• Roken vermijden: Roken is een van de grootste risicofactoren voor tandvleesziekten, mondkanker en slechte adem. Het kan ook de speekselproductie verminderen, wat de mond vatbaarder maakt voor infecties. Het stoppen met roken heeft enorme voordelen voor je mondgezondheid.
• Beperk alcoholconsumptie: Te veel alcohol kan de speekselproductie verminderen, wat kan leiden tot een droge mond en een verhoogd risico op tandbederf en tandvleesproblemen.
• Niet knarsen of bijten op objecten: Tandenknarsen en het bijten op harde objecten kunnen schade aan je tanden veroorzaken. Probeer stress te beheersen en draag een gebitbeschermer als je 's nachts knarst.

Wat kan de orthomoleculaire geneeskunde nog verder betekenen?

Orthomoleculaire geneeskunde richt zich op het ondersteunen van het lichaam met de juiste voedingsstoffen. Voor een gezond mondmicrobioom kunnen bijvoorbeeld bepaalde voedingsstoffen als extra suppletie nuttig zijn:

• Vitamine D speelt een belangrijke rol bij het versterken van je immuunsysteem, wat helpt om infecties in de mond te voorkomen.

• Vitamine C ondersteunt het tandvlees en helpt ontstekingen te verminderen.

• Omega-3 vetzuren kunnen ontstekingen in het lichaam verminderen, ook in de mond.

• Zink is belangrijk voor het immuunsysteem en helpt bij het genezen van mondinfecties.

• Probiotica is zoals eerder benoemd essentieel voor de juiste balans van bacteriën in de mond.

Conclusie

Het mondmicrobioom speelt een cruciale rol in de gezondheid van je mond en je algehele welzijn. Een gezond mondmicrobioom kan helpen bij het voorkomen van tandbederf, ontstekingen en andere mondproblemen. Omdat het mondmicrobioom nauw verbonden is met het darmmicrobioom, is het belangrijk om beide in balans te houden door middel van een gezonde voeding, goede mondhygiëne en de juiste voedingsstoffen. Bij Your Health Coach bieden we waardevolle handvatten om je mondmicrobioom te ondersteunen en je algehele gezondheid te verbeteren.

Wil je meer weten? Bezoek onze site voor het maken van een afspraak.